Kanał Elbląski to dziedzictwo kulturowe regionu Warmii i Mazur. Unikatowość jego systemu tworzy m.in. zespół pięciu pochylni napędzanych siłą wody, bez pomocy prądu elektrycznego.

W uznaniu wyjątkowości dziedzictwa technicznego tej drogi śródlądowej podjęto starania o wpis Kanału Elbląskiego na Listę Informacyjną UNESCO.

Przestrzeń szlaku stanowi 15 gmin tworzących Krainę Kanału Elbląskiego. Istniejące w Krainie Kanału Elbląskiego trasy turystyczne, wodne, samochodowe, rowerowe a także piesze stanowią ofertę uzupełniającą Szlaku Kulturowego Kanału Elbląskiego.

Choć pierwotne założenia budowy Kanału Elbląskiego odbiegają od obecnej funkcji turystycznej to nadal na trasie systemu wodnego można odkrywać dziedzictwo kulturowe. W 2016 r. wyznaczono i ustanowiono tematyczny Szlak Kulturowy Kanału Elbląskiego. Szlak wyznaczają 23 obiekty systemu wodnego Kanału Elbląskiego, spełniające kryteria szlaku kulturowego. Tematyczny Szlak Kulturowy Kanału Elbląskiego wyznaczają 23 obiekty i są to:

1) Port morski w Elblągu;
2) Przystań żeglugi pasażerskiej z mostami zwodzonymi w Elblągu;
3) Most zwodzony w Szopach;
4) Baza Wędkarska Polskiego Związku Wędkarskiego Węgle-Żukowo;
5) Stacja pomp nr 71 i punkt widokowy w Dłużynie;
6) Pochylnia Całuny;
7) Pochylnia Jelenie;
8) Pochylnia Oleśnica;
9) Pochylnia Kąty;
10) Pochylnia Buczyniec i obelisk Georga Jacoba Steenke;
11) Izba Historii Kanału Elbląskiego;
12) Zajazd pod Kłobukiem w Małdytach;
13) Ceglany most na Kanale Elbląskim i budynek mieszkalny w Małdytach;
14) Śluza Miłomłyn;
15) Port na J. Drwęckim i przystań Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej w Ostródzie;
16) Suchy dok w porcie zimowym w Ostródzie;
17) Tunel wodny w Starych Jabłonkach;
18) Nasyp z drogą wodną na Jeziorze Karnickim w Ligach;
19) Most drewniany w Mozgowie;
20) Most betonowy na Kanale Dobrzyckim w Dobrzykach;
21) Wyspa Wielka Żuława na Jezioraku w Iławie;
22) Port śródlądowy w Iławie;
23) Elektrownia wodna na rzece Iławce w Dziarnówku;

Szlak Kulturowy Kanału Elbląskiego formalnie powołano 8 września 2021 roku przez Związek Gmin i Powiatów Kanału Elbląskiego i Pojezierza Iławskiego.